Meclis Başkanı Mustafa Şentop’un “Cumhurbaşkanı, Montrö'den de diğer uluslararası anlaşmalardan da çekilebilir” açıklaması, tartışmaları da beraberinde getirdi. Şentop sonrasında sözlerinin yanlış anlaşıldığını söylese de Montrö konusu gündeme yerleşti. Prof. Dr. Emin Gürses, Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin önemini anlattı ve “Boğazlarda o zamana kadar asker bulundurmak bile yasaktı, Montrö ile o izin çıktı. Şimdi Montrö’yü değiştireceğiz diyorlar. Neden? Çünkü Montrö’nün değiştirilmesini isteyen Amerika Birleşik Devletleri. Amerika’nın giremediği tek deniz Karadeniz kalmış, Karadeniz’de barış havası var onu bozmaya çalışıyorlar” dedi. Gürses ayrıca Rusya'nın buna izin vermeyeceğine de dikkat çekti...
Zanka TV’de yayınlanan Ferit Atay’ın sunduğu SorguluYorum programının konuğu Prof. Dr. Emin Gürses oldu. Programda, TBMM Başkanı Mustafa Şentop’un açıklamasıyla başlayan Montrö Boğazlar Sözleşmesi tartışmaları masaya yatırıldı.
Prof. Dr. Emin Gürses, Montrö Sözleşmesi’nin önemini şu sözlerle dile getirdi:
“Montrö aslında 1936 senesinde imzalandığı zaman Avrupa’da bir krizin belirtileri ortaya çıkmaya başlamıştı. Avrupa’daki kritik kriz ortamında Türkiye bunu iyi değerlendirdi. Boğazlarda bizim kontrolümüz yoktu, Lozan’da açık bırakılmıştı. Boğazlarda kontrol Türkiye’nin eline geçti bu anlaşmayla. Herkes Türkiye’yi yanına çekmek için özellikle Fransa çok uğraşıyordu, Almanya’dan Hitler’den çok korktukları için. O ortamda imzalandı ve Türkiye aslında Lozan’da açık kapı bıraktığını burada gösteriyor. Lozan’da tamamlanamayan konuları, Boğazlar mesela Türkiye’ye tam yetki verilmemiş, Montrö Türkiye’ye bu fırsatı sağladı.”
“AMERİKA’NIN GİREMEDİĞİ TEK DENİZ KARADENİZ”
Sözleşmenin değiştirilmesi tartışmalarına ilişkin olarak ise Gürses, bu isteğin perde arkasında Amerika’nın olduğunu belirterek şöyle konuştu:
“Boğazlarda o zamana kadar asker bulundurmak bile yasaktı, Montrö ile o izin çıktı. Şimdi Montrö’yü değiştireceğiz diyorlar. Neden? Çünkü Montrö’nün değiştirilmesini isteyen Amerika Birleşik Devletleri. Amerika’nın giremediği tek deniz Karadeniz kalmış, Karadeniz’de barış havası var onu bozmaya çalışıyorlar. Türkiye’yi de sıkıştırıyorlar. Diyorlar ki Montrö’nün bazı maddeleri var değiştirelim. Karadeniz’de gerginlik olursa, Türkiye’nin bundan ne faydası olacak?
Meclis Başkanı bilmez, biri ona talimat veriyor, konuşuyor. Diyorlar ki isteyen gelip geçiyor, bir sürü kurallar koyduk biz ona isteyen öyle gelip geçemiyor. Meclis Başkanı ‘beni yanlış anladılar’ diyor, sen bir hukuk profesörüsün bu sözleşmeyi okumamışsan kabahat senin. Hiç bu Montrö ile uğraşmasınlar, Montrö boğazlar konusunda bize çok önemli güvenceler vermiştir.
“RUSYA BUNA İZİN VERMEZ”
Montrö’yü ortadan kaldıralım derseniz, ondan sonra yerine ne koyacağınız belli olmaz. Ama Rusya Federasyonu’nun buna izin vereceğini düşünmüyorum. Boşuna uğraşıyorlar.”
Ferit Atay’ın “Montrö, Cumhurbaşkanı kararıyla iptal edilebilir mi?” sorusuna ise Gürses, “Montrö, İstanbul Sözleşmesi ile aynı değil. Uluslararası bir sözleşme, tarafları var, oy birliği ile karar alınıyor” diye yanıt verdi.
PROGRAMIN TAMAMINI İZLEMEK İÇİN TIKLAYINIZ
