Son dakika…
Ramazan ayı için ilave tedbir olup olmayacağına yönelik kritik Bilim Kurulu toplantısı sona erdi. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, toplantının ardından kameraların karşısına geçti.
Bakan Koca’nın açıklamalarından satır başları şöyle:
“NÜFUSUN YÜZDE 80’İ ÇOK RİSKLİ İLLERDE YAŞIYOR”
* Bu konuşmanın amacı geldiğimiz nokta konusunda değerlendirme yapmaktır. Şunu tartışmasız bir şekilde kabul ediyoruz, aylardır süren şartlar herkesi yordu.
* Benzer durumlar pek çok ülkede dönem dönem çıkmaktadır. Ülkemiz salgın boyunca yaşadığı en zor dönemlerden birini geçirmektedir.
* Mart ayından itibaren vakaları il il gösteren harita yayınlıyoruz. Korona risk haritamızda, nüfusun yüzde 80'inin çok riskli yerlerde yaşadığını ortaya koyuyor.
MUTASYONLU VİRÜS
* Diğer olumsuz faktör, virüsün yeni varyantlarıdır. Yorgunluğun haklı sebepleri var. Mutasyon ve varyantlar konusunda şansın bizden yana olmasıydı ama şuan gerçekleşmedi.
* Varyant ortaya çıktığı ilk şekle göre farklılık göstermesidir. 2003'te SARS'ın ortadan kaybolması buna bağlanmıştır. Bugün ise bunun tam tersi olmuştur.
* Mutantların daha da işi zorlaştırdığı gerçektir. Hızı dışında hastalığın daha ağır geçmesine sebep olmaktadır. Yeni vakaların yüzde 85'i İngiltere varyantı kaynaklıdır. Bugün virüsün dünyada yaygın olan tipi budur.
* Bunun dışında tespit edilen Güney Afrika varyantı 11 ilde görülmüştür, Kaliforniya, New York varyantı da az olmasına rağmen tespit edilmiştir.
* Verdiğim bilgilerden anlaşılacağı gibi bu durum vaka sayılarını arttırmakla kalmadı hastane yoğunluğunu da arttırdı.
* Sağlık hizmetlerimiz halan gelen sağlık hizmetlerini muntazam kapsayacak şekilde eksizsiz sürdürmektedir. Bir düzenlemeye gitmek durumunda kalabiliriz.
AŞILAMANIN ETKİSİ
* Aşının etkisini hep birlikte gördük. Kasım ayında yoğun bakıma yatanların yaşlı grubu yüzde 53'e kadar düştü. En çok aşılama yapan ülkeler arasındayız. Yakın zamanda, yerli aşı üretimiyle toplum bağışıklığını gerçekleştireceğiz.
* Şuana kadar 18 milyon dozdan fazla aşı yapılmıştır. 2. doz aşısını olanlar 7,5 milyonu bulmuştur. Türkiye, dünyada en çok aşı yapan 6. ülkedir. Şartlar bizi zorla toparlanmaya davet ediyor.
* Günlük vaka sayısı 50 bine çıkmışken, başkasının uyarısına ihtiyaç duyulmamalıdır.
* Aşı programı ilerlerken mücadelenin süresini kısaltalım. Bu iş bitene kadar 1 gün bile yalnız kalmayacaksınız. Bizi bir gün bile kararsız ve yılgın görmeyeceksiniz.
* 65 yaş üstü ve sağlık çalışanlarının aşı sonrası vaka oranı 65 yaş üstü vatandaşların 1 Ocak itibari ile 17.7 şimdi ise yüzde 8.2 Neredeyse yarı yarıya düşmüş durumda. Şuana kadar 65 yaş üstü aşılanan oranı 76.4.
* Sağlık çalışanlarına baktığımızda toplam vaka içindeki payı 1 Ocak'ta yüzde 5.3, sağlık çalışanlarında aşılama oranı %86. Şuan 1.3'e kadar düştü. Bu aşının etkisini gösteren önemli bir bulgu.
* Hastanede 65 yaş üstü ve sağlık çalışanlarının gösteren tablo Yatanlar içinde yüzde 57.4 şuan yarı yarıya düşmüş durumda.
* Yoğun bakımda yatan vakalar içinde yoğun bakımda yatanların oranı yüzde 69.9, sağlık çalışanları ise yüzde 1.1'den şuan yüzde 0.25'e kadar inmiş durumda.
* Entübe vakalar içinde 65 yaş üstü ve sağlık çalışanı oranı ortalama 42 sonra etkisinin olduğunu görüyoruz. O yüzden Ocak ayından itibaren bu oranların düştüğünü göstermek için. 65 yaş üstü oranı yüzde 70'ten, sağlık çalışanlarında ise bu oran yüzde 1.1 iken şuan yüzde 0.15'e indiği görüyoruz.
* Aşının 65 yaş üstü ve sağlık çalışanlarına özellikle daha erken yapıldığı için, hem hastanede yatış, yoğun bakım ve entübe hastalar boyutunda baktığımızda, belirgin faydalar sağlandığını o yüzden tanınmış olan kişilerin aşı yaptırma konusunda hassasiyet göstermesini rica ediyorum.
SORU-CEVAP
RAMAZAN’DA TAM KAPANMA OLACAK MI?
* Ramazan ayını özellikle tedbirler konusunda çok önemli görmeliyiz. Bilim Kurulu, kapsayıcı şekilde alternatifli bir hazırlık yaptı. Yarın Bakanlar Kurulu toplantısında cumhurbaşkanımıza sunacağız. Karar cumhurbaşkanımızındır.
* Yakın temasla, mutantın varyantın yüzde 85'e çıktığı bu dönemde, yeni bir pik dönemi yaşıyoruz, o nedenle yakın temasın son derece önemli olduğunu, o yüzden vatandaşlarımızın son derece dikkat etmesi gerektiğini önemle rica ediyorum.
RUSYA’NIN SEYAHAT KISITLAMASI
* Rusya'da mevkidaşımla 2 defa görüşmüştüm. Yakın zamanda heyet göndereceklerini, bazı bölgelerde, Muğla, İzmir Aydın gibi bölgelerde aldığımız tedbirleri görme noktasında incelemeler yapacaklarını belirttiler. O yüzden değerlendirmenin daha rahat yapılacağını söyleyebilirim. Sertifikasyon ve aldığımız tedbirleri gördükleri takdirde daha farklı karar alacaklarını söyleyebilirim.
VAKA ARTIŞINI HASTANELER KALDIRABİLECEK Mİ?
* Vaka sayısının daha yoğun olduğunu, aynı oranda hasta sayımızın daha artmadığını rakamlarda görüyorsunuz. Sağlık altyapımızda ciddi sorunların olmadığını söyleyebilirim.
* Yatak doluluk oranında yüzde 56.3. Servis yatağında bir sorun yok. Erişkin yoğun bakımda doluluk oranı yüzde 71.3. Yani yüzde 30'a yakın kapasitemizin olduğunu bu da 10 bin hasta anlamına geliyor.
* Bazı illerimizde yer yer sorunlar yaşadığımız oluyor mu, oluyor. Yüzde 80'in üzerinde olan iller Sinop, İzmir, Çanakkale, Bartın, Edirne ve Rize'de. Bu illerde, yüzde 80'nin üzerinde diğer illerde ise yüzde 80'in altında erişkin yoğun bakım doluluk oranı.
* Önümüzdeki dönemde bir sorun yaşanırsa elettik vakalar ve genel düzenlemeyle korona için ayrılan yoğun bakım sayımızı arttırarak herhangi bir sorun olmayacağını söyleyebilirim.
RAMAZAN’DA YENİ AŞILAR GELECEK Mİ?
* Aslında erişebileceğimizi düşündüğümüz 3 aşı söz konusuydu. Birincisi Rusya'dan Sputnik V aşısı, ikincisi BioNTech ve üçüncüsü Çin'de üretilen kullandığımız aşıydı. Hem BionTech ve Sinovac'ın Türkiye'de Faz 3 çalışması yapıldı. Sputnik aşısı Türkiye'de yapılamadı kronojksit yüzünden.
* Rusya ile görüşmelerimiz devam ediyor. Hem Türkiye'de üretimi hem de erken dönemde verebilecekleri aşı miktarıyla ilgili Rus mevkidaşımla konuşmam oldu. Yakın zamanda az miktarda Sputnik aşısının Türkiye'ye gelebileceğini söyleyebilirim.
* Bugüne kadar 26 milyon Sinovac aşısı geldi. Toplamda 100 milyonluk bir anlaşma yaptık Çin ile. Önümüzdeki 2-3 hafta içerisinde yeni aşıların gelebileceğini düşünüyorum.
* Bugüne kadar 4,5 milyon doz BioNTech aşısı geldi. Biz opsiyonel olarak 30 milyona gelecek şekilde anlaşma yapmıştık. Uğur Hoca, Türkiye'ye aşı gönderme konusunda büyük gayret sarf ediyor. 'Haziran ayı için 30 milyon doz aşıyı şimdiden söz verebilirsin' dediler. Hem Mayıs sonu, hem Haziran'da bunu daha arttıralım diye görüşüyoruz. 10 gün içinde de rakamın ne kadar fazla olabileceğini netleştirmiş olacağız.
* Bizim Haziran sonuna kadar elimizde yoğun bir aşının olacağını söyleyebilirim. 40 yaş üstünü aşılayabileceğimizi ama bunun 30-35 yaşıyla ilgili bu son 30 milyon rakamıyla bunu söyleyebileceğimi ifade ediyorum.
YERLİ AŞIDA SON DURUM NE?
* Yerli aşıda Faz 2 çalışması bitti. 2-3 hafta içerisinde Faz 3 çalışmasına geçilebilir. Eylül ayında Faz 3'ü bitecek olan ve ilk aşımız diğer aşılarında Kasım gibi biteceğini, başarırsa üretime geçileceğini söylemek istiyorum. Sağlık çalışanlarının yüzde 86'sı aşılandı. %14'ü hala tanımlandığı için gidip aşısını yaptırabilir. 65 yaş üstü tanımlandığı halde %76. 4, yani 23.6'ı tanımlandığı halde aşısını yaptırmış durumda değil. Bunun başka çözümü yok. İlaçla ilgili somut bir gelişme dünyada yok ama aşıyla ilgili somut gelişmeler olduğu görülüyor. O yüzden vatandaşlarımız aşı sırası geldiğinde geciktirmeden aşılarını yaptırmalıdır.
AŞI OLUP SEMPTOM GÖSTEREN VAR MI?
* Toplam vakalar içerinde ne kadar etkisinin olduğunu göstermeye çalıştım. Vefatlarla ilgili de sayıların yüksek olmadığını ama sonuçta aşıladığınız grup 60 yaş üstü, ek hastalığı çok olan kişiler. Aşıyı değerlendirme noktasında Bilim Kurulu dosyaları inceliyor. Etkisini önümüzdeki haftalarda açıklanmış olur.
UZAKTAN EĞİTİME GEÇME TAVSİYESİ ALINDI MI? ÖĞRETMENLER NE ZAMAN AŞILACAK?
* Köy okulları, ve ilkokullar açık olduğu için öğretmenlerin aşılanmasına oradan başladık. 2-3 hafta içerisinde ilkokul öğretmenlerimizin aşılanmasını istiyoruz.
* 8. ve 12. sınıfların sınav günleri belli olduğu için fırsat eşitliğini sağlamak açısından eğitimin devam etmesi konusunda genel bir değişmez yaklaşım söz konusu.
* O sınıflarla ilgili öğretmenlerimizin tanımlayıp, ilkokullar dışında aşılamasını yapmak istiyoruz.
BİLİM KURULU’NUN TAM KAPANMAYLA İLGİLİ BİR ÖNERİSİ OLDU MU?
* Sayın Cumhurbaşkanımız ifade etti; Ramazan'da dinlenerek tedbirlere uymayı söylemişti. Bilim Kurulumuz da bu yaklaşımda bulundu. Ben de yarın Kabine de bunları dile getirmiş olacağım. Sizlerin söylediği farklı olabilir ama toplumun psikolojik ekonomik yapısı da var. Bunların hepsi gözetilerek karar alınmış olur.
RANDEVUSUNA GELMEYENLER NEDENİYLE AŞILAR ATILIYOR MU?
* Biz kuruluşlarımıza, "Filatom çözüldüğünde 6 kişiye uygulanıyor, 6 kişi randevuya geldiğinde fılatom açılırsa bir kayıp söz konusu olmaz. O fılatom gün içerisinde kullanılıyor. 60 kişi için 10 fılatom kullanılması gerekiyor. 10. fılatomda gelmeyenler olursa, o fılatom için kayıp olmuş olur. Biz onun için 6 kişinin randevuya geldiğinde fılatomların açılması gerektiğini söylüyoruz.
ÇİN AŞISININ AŞI PASAPORTUNA ALINMASI İÇİN AVRUPA BİRLİĞİ’NE BAŞVURU YAPILACAK MI?
* Faz 3 çalışması haftaya yayınlanmak üzere gönderilmiş olacak. DSÖ de tanımlandı ama yayımı söz konusu olursa devamında bir sorun olmayacaktır. Önümüzdeki dönemde aşı pasaportunda Sinovac aşısı olmayacağını düşünmeyin. Çin hükümetinin müracaatı ve yayın da söz konusu olduğu için bu sorun olmayacak.
