Zanka

TÜİK’in her açıkladığı işsizlik verisi yeni bir tartışma yaratıyor. Son açıklanan verilere göre işsiz sayısı ve istihdam oranı arttı, işsizlik oranı düştü. Gazeteciler Selçuk Geçer ve Çetin Ünsalan, rakamları Zanka TV’de değerlendirdi. Geçer “Herhalde rica ediyor birileri TÜİK’ten onlar da işsizlik rakamlarını belirliyor” derken, Ünsalan ise çarpıcı bir hesaplamayı ortaya koydu ve “Atıl iş gücünden yüzde 2.5 azalma olduysa, normal iş gücünde istihdam sahasında yüzde 0.6’lık bir artış nasıl olur? 2.5 olması lazım, oradan birileri işe girdi demektir. O kadar insan nereye gitti?” diye sordu…

Zanka TV’de yayınlanan 3Gen programında gazeteciler Selçuk Geçer ve Çetin Ünsalan ekonominin nabzını tutmaya devam ediyor.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Mart 2020 işsizlik verileri yine tartışma yarattı. Açıklanan verilere göre; Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2021 yılı Mart ayında bir önceki aya göre 59 bin kişi artarak 4 milyon 236 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,1 puanlık azalış ile yüzde 13,1 seviyesinde gerçekleşti. İstihdam edilenlerin sayısı 2021 yılı Mart ayında bir önceki aya göre 550 bin kişi artarak 28 milyon 89 bin kişi, istihdam oranı ise 0,8 puanlık artış ile yüzde 44,3 oldu.

Selçuk Geçer, TÜİK’in rakamlarını şöyle değerlendirdi:

Esnaf kepenk kapatıyor, herkes işçi çıkartıyor. Etrafta nereye baksan elin işsize dokunuyor ama işsizlik azalıyor. İşsiz artıyor, işsizlik azalıyor. Öyle bir tabloyla karşı karşıyayız. Nasıl oluyor bu? Valla ben bilmiyorum bu nasıl oluyor, herhalde rica ediyor birileri TÜİK’ten onlar da işsizlik rakamlarını belirliyor. Ama istihdama bakıyorsun yüzde 44, iş gücüne katılma oranı yüzde 52. Bu rakamlar şunu gösteriyor insanlar da iş aramaktan vazgeçmiş durumda. İşsizliğin azalması insanlar bıkmış olmasından, umudunu kaybetmiş olmasından kaynaklı olduğunu, biraz da ricadan kaynaklı diye düşünüyorum. Rica olduğunda kıramıyorlar.”

RAKAMLAR TUTMUYOR

Çetin Ünsalan ise verilerdeki rakamsal hatalara dikkat çekti:

İşsizliğin düşmediğini biliyoruz, TÜİK rakamları üzerinden konuşuyoruz bunun altını çizeyim. Bu sefer enteresan olan benim gözüme takılan noktalar var.

Birincisi; işsizlik nereden azaldı diye baktığımızda, kayıt dışı işsizlik düşüyor. Espri olsun diye söylemedim, TÜİK böyle diyor. Yüzde 17’lere kadar düştü kayıt dışı işsizlik. Yüzde 35’ler ne kadar inandırıcıysa 17’ler de o kadar inandırıcı. Belli ki sayıyı bu sefer oradan tutturmuşlar, oradan azaltma yapmışlar. Bunda gerçek payı da var, reel sektörün nabzını tuttuğumda şöyle bir durum var; teşvik ya da kredi şartlarının içerisine istihdamı artırma şartı getirdiler ya, daha önce kayıt dışı çalışanları kayıt altına aldılar. Fakat ekstradan bir kişi orada çalışır duruma gelmedi. Yani kişi zaten orada çalışıyordu, onu kayda aldılar, dediler ki ‘bak biz istihdamı artırdık’ sizde bize kredi verin. Buna rağmen yararlanabiliyorlar mı o ayrı bir tartışma konusu. Birinci faktör burada fakat bu 35’ten 17’ye düşmez. Orada bile bir zorlama var.

İkinci faktör; geçen ay yüzde 13,7’ydi işsizliğimiz. Bu ay yüzde 13,1’e düştü. Arada yüzde 0.6’lık bir istihdam yarattık diyor, bunu koy cebe. Bir de bizim gerçek işsizliğimiz var ya hani o atıl iş gücü hesabı gibi anormal bir şey yarattılar, sıkıntı şu orada yüzde 2.5’lik bir azalma söz konusu. Şimdi atıl iş gücünden yüzde 2.5 azalma olduysa, normal iş gücünde istihdam sahasında yüzde 0.6’lık bir artış nasıl olur? 2.5 olması lazım, oradan birileri işe girdi demektir. O kadar insan nereye gitti?

“ŞAŞIRMIŞLARDIR ONU”

Ünsalan’ın bu sözlerinin ardından iki gazeteci arasında güldüren diyaloglar yaşandı:

Selçuk Geçer: Yani şöyle demek istiyorsun sen; yüzde 25.8’e düştü ya 2.5, bu 2.5’i 13.1’in üzerine eklemeyeceksin, çıkartacaksın yüzde 11 olacak.

Çetin Ünsalan: Evet, niye yüzde 13.1?

S.G.: Şaşırmışlardır onu, şimdi sen akıllarına getirdin bir dahaki ay o şekilde organize ederler.

Ç.Ü.: Dört işlem yapamıyorlar.

S.G.: Doğru söylüyorsun, bu genişletilmiş işsizlik azalıyorsa işsizliğin de aynı oranda azalması gerekir. O da 11. Süper işsizlik rakamı valla bence öyle olmalıydı. Hatta genç işsizlik biraz daha azaltılabilirdi, yüzde 19’lara falan çekilebilirdi. Genç işsizlik yüzde 25 şu anda, o da psikolojik olarak mantıklı bir seviye değil. Acaba kademe kademe mi düşürecekler? Bir anda düşürmeyelim dediler belki de.

Ç.Ü.: Gençler tamamen vazgeçsin diye bekliyorlar herhalde.

SİFTAH YAPAMAYAN, EVDE OTURAN ESNAF NE OLACAK?

Devamında ise esnafın durumu masaya yatırıldı. Çetin Ünsalan, “Kaç gündür kapalı, evine ekmek götüremeyen esnafı ne yapacağız? Onu çalışıyor mu sayacağız, işsiz mi sayacağız?” diye sordu.

Selçuk Geçer, “İşsiz sayacağız” dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü:

“İşsiz adam, siftah etmeden evine dönüyor. O daha da kötü. Giderler devam ediyor kirası, elektriği, suyu, doğalgazı, aidatları, belediye giderleri, devlete verdiği ekstra ödemeler, KDV’si… Adamın sırtında tonlarca yük var. Fırsatı olsa hemen kapatıp gidecek. İmkanı olanlar yaptı ama büyük bir kesim sadece bu yükler sırtında olduğu için süreci devam ettirmek zorunda kalıyor ve şu anda bu ülkeyi yönetenler bu acizlikten faydalanıyorlar. Kapatamazlar nasılsa diyor. Bu aç kapatlar o kadar büyük bir zarar ki esnaf için. Adam her açılışta ekstra bir masraf daha yapıyor, her kapanışta tekrar başa dönüyor.

Bakıyorum zincir marketler komple açık, burun burunayız milletle. Şimdi adalet olsun diye bazı reyonlara bant çekilmiş, onu da e-ticaretten satıyor. Ama bakkal, nalbur, züccaciyeci bunu yapamıyor. O adam o dükkana mahkum ve o dükkanı açamıyor. İşin kötü tarafı günlük olarak al-sat yapıp ayakta duruyor. Oradan bir şey kaldıysa, kenara 3-5 bir şey atabilirse birikim yapmıştır ki muhtemelen son 1-1.5 yıl içerisinde o birikimlerini de tükettiler. Hala yeni bir ekonomik paket açıklıyoruz diyorlar, yine kredi yine kredi. Sürekli olarak bir kredi verme telaşı var, insanlara borç verme arzusu var. Ama bir bakıyorsun elektrik üreticilerine 3 milyar lira aktarıveriyor.”

TÜİK, Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) hakkında neden suç duyurusunda bulundu? ENAG enflasyon verilerini neye dayandırıyor? Mayıs ayının enflasyon verilerindeki tehlike ne? Merkez Bankası’nın faiz kararı ne olacak? Merkez Bankası faiz indirirse sonuçları ne olur? Hepsi ve çok daha fazlası 3Gen’de yanıt buldu…

PROGRAMIN TAMAMINI İZLEMEK İÇİN TIKLAYINIZ



Bu içeriğe emoji ile tepki ver
1